Nisan ayında bilhassa pay senedi piyasası âlâ bir performans gösteriyor. BIST 100 Endeksi’nde bu ayki artış yüzde 8.45’e ulaşmış durumda. Merkez Bankası’nın geçen hafta yaptığı Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında faizleri beklendiği üzere yüzde 50 düzeyinde sabit tuttu. Faiz artırımlarının sonuna gelindiğine yönelik genel bir görüş hakim. Fakat enflasyondaki seyir değerli. Bilhassa mayıs ayı enflasyon açısından kritik. Çünkü enflasyonun mayıs ayında tepe yapacağı ve akabinde baz tesirinin de katkısıyla yılın ikinci yarısında tarafını aşağıya çevireceği iddia ediliyor. Evet mayıs ayı enflasyon açısından kritik görülürken piyasalar açısından da başka bir değeri var. Zira mayıs aylarında akıllara finansal piyasaların literatüründe yer etmiş Sell in May, go away! (Mayısta sat ve uzaklaş) tabiri gelir.
Mayıs satışlarının nedeni
“Sell in May, go away’ tabiri, global pay senedi piyasalarında geçmiş yıllarda mayıs ayında görülen düşüşlerden sonra oluştu. 1998-2012 yılları ortasında global pay senedi piyasalarının mayıs ayı performanslarına bakıldığında 15 yılın 10’unda satış yüklü bir seyrin yaşandığı dikkat çekiyor. Bu tabirin ardında yatan neden, bilhassa ABD’deki kurumsal yatırımcıların yaz ayları öncesinde satıcı tarafta olmaları. Yaz aylarında piyasalarda daha sakin bir seyrin izlenmesi ve azalan likidite nedeniyle büyük yatırımcılar pek yüklü durum taşımayı tercih etmiyorlar. Tekrar yılbaşından itibaren karda olan yatırımları realize eden yatırımcıların, tatil dönüşü yeni konum açmak için ellerinde likidite olması istediğinin de bu tabirin ortaya çıkmasında tesirli olduğu söyleniyor.
ABD korelasyonu azaldı
‘Sell in May, go away’ mottosu her ne kadar ABD’de ortaya çıksa da bu korelasyonun son yıllarda bozulduğu görülüyor. 1998-2012 ortasında Dow Jones Endeksi, 15 mayıs ayının 10’unu kayıpla tamamladı. Son 11 yılın mayıs aylarına bakıldığında ise Dow Jones Endeksi yalnızca 2019 ve 2023 yılını mayıs ayını kırmızı kapattı. Dow Jones, 2019 Mayıs ayında yüzde 6.69, geçen yılın mayıs ayında yüzde 3.49 düştü. Mayıs ayı başı ve sonu datalarına nazaran bu çıkarımlar yapılsa da ay içinde sert hareketlerin görüldüğü unutulmamalı. Örneğin 2022 yılının mayıs ayında Dow Jones ayın tamamında yüzde 0.03 yükselmiş gözüküyor. Meğer ay içinde kayıplar bir orta yüzde 10’a ulaştı. Bu yıl mayıs ayının global piyasalar için çalkantılı geçme ihtimali masada. ABD Merkez Bankası’nın (Fed) faiz indirimlerine beklentilerden daha uzun bir mühlet sonra başlayabileceği beklentileri pay senetleri üzerinde baskı yaratıyor. Tuncay Turşucu Araştırma ve Danışmanlık Kurucusu Tuncay Turşucu, mayıs ayında ABD’de S&P 500 Endeksi’nde yüzde 5 civarı bir geri çekilme ihtimalinden bahsediyor.
Gelişen ülkeler için ‘kabus’ ayı
“Sell in May, go away!” ABD piyasalarında son yıllarda gerçekleşmese de gelişmekte olan ülkeler için bir ‘kabus’ olmaya devam ediyor. MSCI Gelişen Ülkeler Endeksi son 15 yılın 9’unda mayıs ayını eksi kapattı. 2022 yılının mayıs ayında MSCI Gelişen Ülkeler Endeksi yüzde 0.09 yükselmiş gözükse de ayın birinci yarısında yüzde 8 geriledi.
Borsa İstanbul’da durum gelişen ülkelerden farklı değil. Son 26 yıla baktığımızda mayıs aylarında Borsa İstanbul yatırımcısını pek sevindiremedi. BIST 100 Endeksi, 1998 yılından bu yana yalnızca 9 yıl mayıs ayını artıda kapatırken 17 yıl mayıs aylarını düşüşle tamamladı. Son 4 yıla bakıldığında ise Borsa İstanbul mayıs aylarını müspet kapatmayı başardı. Geçen yıl mayıs ayında genel seçimlere yönelik beklentiler endekste yüzde 6’ya yakın prim yapmasını sağladı. Borsa İstanbul’da son yıllarda azalan yabancı hissesi yurtdışı ile korelasyonu azaltmıştı. Yani yurtdışındaki hareketler içeriye pek yansımıyordu. Lakin yeni iktisat idaresiyle rasyonel piyasalara geçiş sonra yabancı ilgisinin yine canlandığı görülüyor. Hasebiyle yabancı hissesinin artmaya başlaması ve yeni girişlerin devamı yurtdışı gelişmelere hassaslığı artırabilir. Bu da yurtdışı piyasalardaki mümkün dalgalanmaların tekrar içeride tesirli olmasını sağlayabilir.
