Avrupa’da Finnair’e ilişkin iki ticari uçuşun, Rusya’dan gelen navigasyon karıştırma kuşkusu üzerine geri dönmek zorunda kaldığı belirtildi.
Helsinki’den Estonya’nın Tartu kentine giden iki Finnair uçuşu, navigasyon sistemlerinin maksat alınmasının akabinde geri döndüklerini açıkladı.
Havayolu şirketi, Tartu uçuşlarının 31 Mayıs’a kadar durdurulacağını açıkladı.
Havayolu tarafından yapılan açıklamada şu sözlere yer verildi:
“Tartu Havalimanı’nda halihazırda kullanılan yaklaşma yolları GPS sinyaline dayanmaktadır. Bölgede epeyce yaygın olan GPS paraziti, bu yaklaşma metodunun kullanılabilirliğini etkilemekte ve bu nedenle uçağın yaklaşmasını ve inişini engelleyebilmektedir. Finnair Tartu uçuşlarını bir ay mühletle askıya almıştır; bu müddet zarfında Tartu Havaalanında GPS sinyali olmadan uçuşların inançlı ve sıkıntısız bir biçimde gerçekleştirilmesini sağlayacak yaklaşma usullerinin geliştirilmesi hedeflenmektedir”
Estonya Dışişleri Bakanı Margus Tsahkna ise şunları ekledi: “GPS konusunda yaşananları Rusya’nın düşmanca faaliyetlerinin bir modülü olarak görüyoruz ve bu mevzuyu mutlaka müttefiklerimizle görüşeceğiz. Bu tıp aksiyonlar hibrit bir hücumdur ve halkımıza ve güvenliğimize yönelik bir tehdittir ve bunlara müsamaha göstermeyeceğiz”
Litvanya Dışişleri Bakanı Gabrielius Landsbergis Financial Times’a verdiği demeçte Rusya’dan gelen sinyal bozucuların artması konusunda, “Gece otomobil kullanırken biri farlarınızı kapatırsa, bu tehlikeli bir hal alır. Rusya hudutlarına yakın Baltık bölgesinde yaşananlar artık göz arkası edilemeyecek kadar tehlikeli bir hal almaya başladı. Büyük havaalanlarının birçoklarında uçaklar GPS olmadan iniş yapabiliyor lakin Tartu’daki havaalanında uçakların iniş yapabilmesi için GPS sinyali gerekiyor; bu da uçakların Helsinki’ye geri dönmek zorunda kaldığı manasına geliyor” diye konuştu.
Rusya’nın yıllardır uçak sistemlerini maksat aldığından şüpheleniliyor, lakin son vakitlerde RyanAir, Wizz-Air, British Airlines, Easyjet, TUI ve Jet2’yi etkilemesiyle dikkat çekti.
Sadece Ağustos 2023 ile Mart 2024 ortasında Baltık, Karadeniz ve Doğu Akdeniz üzere bölgelerde 46 bin uçuşta parazit sorunu yaşandı.
RyanAir’in 2 bin 300 uçuşu etkilenirken, Wizz-Air’in bin 300 uçuşunda parazit kaydedildi ve British Airlines, Easyjet, TUI ve Jet2 de birebir halde etkilendi.
Uçaklar hakkında bilgi sahibi olan Chatham House Rusya uzmanı Keir Giles, daha evvel verdiği demeçte elektronik sistemleri bozmanın Rusya’nın NATO ile savaş için pratik yapmasının bir yolu olduğunu söylemişti.
Giles, “Eğer Rusya yalnızca uçaklar için değil kara nakliyatı için de GPS hizmetlerini engelleyebileceğini fark ederse, bu bir kaosa yol açacaktır. Son birkaç aydır gördüğümüz şey Rusya’nın Avrupa’yı hareketsiz hale getirmeye çalışmasıdır. Lakin bu durumdan en direkt etkilenenler, sinyal bozucuya ya da doruklarında uçan uçaklara en yakın olan ülkelerdir. Sonuç olarak Avrupa’nın büyük bir kısmı bunun farkına bile varmadı. Bu, Rusya’nın ülkelerimize, sıradan insanlara ve işletmelere ne kadar ziyan verdiğinin ve bize nelere mal olduğunun yalnızca bir belirtisi. Lakin kimse ne olduğunu bilmiyor ya da bilmiyormuş üzere davranıyor” diye konuştu.
Norveç mevzu ile alakalı bir kampanya yürüttüğünü açıklarken, birinci olarak 2019’da Rus yetkililerle yapılan bir toplantıda mevzuyu gündeme getirdi.
