İslam Kalkınma Bankasının (İKB) 50. yıl dönümü münasebetiyle Riyad’da düzenlenen İKB Yıllık Toplantıları kapsamında “Guvernörler Diyaloğu-Türkiye” oturumu düzenlendi.
Toplantıda konuşan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Türkiye’de enflasyonla çabayı desteklemek için emniyetli bir mali çerçeve oluşturduklarını ve zelzelenin tesirlerine karşın kamu maliyesinin güzele gittiğini söyledi.
Türkiye’nin kamu borç stokunun ulusal gelire oranının yüzde 29,5 ile gelişmekte olan piyasaların ortalamasının yarısından daha az olduğunu lisana getiren Şimşek, mali disiplinin de Türkiye’nin Orta Vadeli Programı’nın temel bileşenlerinden olduğunu vurguladı.
Şimşek, Türkiye’nin çok kapsamlı bir yapısal ıslahat gündemi de olduğunu kaydederek, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Para siyaseti ve maliye siyaseti dilek ettiğiniz sonuçlara ulaşmanıza yardımcı olabilir lakin bunları sürdürülebilir kılmak yapısal ahenk gerektirir. Hasebiyle yapısal ıslahat programımız verimliliği arttırmayı, rekabetçiliği geliştirmeyi ve münasebetiyle potansiyel büyümeyi artırmayı amaçlıyor. Gördüğünüz üzere program hayli sağlam, kendi içinde dengeli ve emniyetli. Programı açıkladığımızdan bu yana güçlü bir yatırımcı ilgisi var. Yurt içi ve yurt dışından gelen reaksiyonlar hayli güçlü oldu. Bu, 2 yıllık bir program. Hasebiyle tam sonuçlarını görmemiz için vakte gereksinimimiz var. Birinci göstergeler programın işe yaradığı ve Türkiye’yi tekrar sürdürülebilir yüksek büyüme patikasına oturtmak için gerekenlere sahip olduğu tarafında.”
“Programımıza yönelik yansılar son derece olumlu oldu”
Bakan Şimşek, programın henüz birinci basamakta olsa dahi işe yaradığını belirterek, “Önümüzdeki yıl bu vakitler sonuçlar hakkında konuşabilecek bir pozisyonda olacağımızı düşünüyorum.” diye konuştu.
Cari süreçler açığının neredeyse yarı yarıya azaldığını lisana getiren Şimşek, şu değerlendirmelerde bulundu:
“İşsizlik oranı son on yılın en düşük düzeyinde. Makul bir büyüme, düşük işsizlik oranı, uygunlaşan kamu maliyesi ve dezenflasyon sürecine sahibiz. Programımıza yönelik reaksiyonlar son derece olumlu oldu. Tam bir not artırımı aldık, tüm derecelendirme kuruluşları Türkiye’ye ait görünümlerini negatif ya da durağandan olumluya çevirdi. Büyük olasılıkla kredi notumuzda artışlar olacak. “
Türkiye ticaretteki yeni eğilimlerden faydalanıyor
Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek, küresel ticaretteki bölünmeye işaret ederek, bölünmenin ticaretin önünde büyük bir mani olduğunu fakat Türkiye için bir avantaj oluşturduğunu söyledi.
Küresel ticaretteki parçalanmayla dost ve yakın ülkelerden tedariğin arttığını anlatan Şimşek, Yakın ülkelerden tedarik (nearshoring) global pandemi sonrası yeni olağandı. Artık, stratejik rekabet ve ticari parçalanmayla dost ülkelerden tedarik (friendshoring) yeni olağan haline geldi. Her ikisine de baktığımızda, Türkiye bu iki eğilimden en fazla yararlanan ülkelerden biri oldu.” formunda konuştu.
Bakan Şimşek, Türkiye’nin Avrupa Birliği (AB) ile Gümrük Birliği’ne dayalı ticari alakasına; Orta Doğu ve Kuzey Afrika ile tarihi, kültürel ve ticari bağlarına ve Orta Asya ülkeleriyle dostluğuna dikkati çekerek, “Türkiye’nin ihracatının yüzde 70’ini oluşturan etrafımız dost ve yakın olarak nitelendirilebilir. Hasebiyle, ticaretteki parçalanmadan yarar sağlayabiliyoruz.” sözlerini kullandı.
“Yeşil dönüşüm Türkiye için gereklilik”
Bakan Şimşek, Türkiye’nin yeşil iktisat ve güç dönüşümünde attığı adımlara değinerek, yenilenebilir güce yatırımın bir gereklilik olduğunu vurguladı.
Türkiye’nin 2022’de petrol ve doğal gaz ithalatına 97 milyar dolar ödediğini anımsatan Şimşek, bu sayının 2023’te 70 milyar doların üzerinde olduğunu ve bu yıl da 80 milyar dolara yakın olacağını söyledi.
Şimşek, Türkiye’nin güç ithalatına bağımlılığını azaltabildiği ölçüde makro finansal istikrarsızlığın ana kaynağı olan cari açığı da düşürebileceğini belirterek, “Dolayısıyla, bizim için cari açığın sürdürülebilirliği kelam konusu olduğunda, yenilenebilir güç kilit değere sahip. Tek başına yenilenebilir güç de değil, iktisadın yeşil dönüşümü konusunda büyük bir potansiyelimiz var.” açıklamasında bulundu.
Türkiye’nin geçen yıl dünyadaki en büyük 4’üncü turizm destinasyonu olduğuna değinen Şimşek, “Bu yıl 60 milyon turist ve 60 milyar dolar turizm geliri hedefliyoruz. Yılın birinci 3,5 aylık periyodundaki rezervasyonlara ve seyahatlere baktığımızda, amaçlarımızla uyumlu bir ilerleme olduğunu görüyoruz ki bu Ukrayna ve Gazze’deki gelişmelere karşın.” diye konuştu.
“Küresel finans şartlarının gevşemesi gelişmekte olan ekonomiler için itici rüzgar”
Konuşmasının akabinde soruları yanıtlayan Şimşek, global merkez bankalarının faiz siyasetleri ve gelişmekte olan piyasalara ait bir soru üzerine, şu anda âlâ bir kıssası olan çok az gelişmekte olan ülke bulunduğunu söyledi.
Türkiye’nin kusursuz bir öyküsünün olduğunu lisana getiren Şimşek, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Hikaye, ülkemizin yapısal olarak dönüşümüdür. Türkiye’nin programı fiyat istikrarını sağlamaya yönelik lakin yalnızca bununla hudutlu değil. Kapsamlı bir yapısal ıslahat programı da var. İnsan kaynağına yatırım yapmaya, yatırım ortamını düzgünleştirmeye, kamu maliyesi ıslahatı yapmaya kararlıyız. Yeşil dönüşüm kadar dijital dönüşüm de kıymetli ve biz bu ikiz dönüşüm konusunda da gerekli adımları atacağız.”
Şimşek, ABD Merkez Bankası (Fed) yahut Avrupa Merkez Bankası üzere bankaların ileriye dönük siyasetlerini gevşetmesinin finansal şartları güzelleştirme potansiyeli olduğunu vurgulayarak, finansal şartlar gevşediğinde getiri arayışının da güçleneceğini söyledi.
Türkiye üzere ülkelerin daha fazla yatırım çekmek istediğini ve risk iştahının arttığını kaydeden Şimşek, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Küresel finansal genişleme tıpkı vakitte global büyüme için potansiyel destekleyici bir ortam manasına ve güçlü global büyüme daha yüksek risk iştahı manasına geliyor. Münasebetiyle, yüksek risk iştahı, gelişmekte olan piyasalara açıkça yarar sağlıyor ve Türkiye de bunlardan biri. Biz mükemmel bir kıssaya sahibiz fakat birebir vakitte global şartların gevşemesi biz ve başka gelişmekte olan ekonomiler için itici bir rüzgar olacak.”
